Sorgulamalar

Bu yazının amacı insanların Gülen cemaati ve 15 Temmuz ilişkisine dair sahip olduğu görüşü sorgulamasını sağlamaktır. Gülen cemaati ve 15 Temmuz ilişkisine bakış açıları -15 Temmuz ile ilgili çok sayıdaki soru işaretinden bağımsız olarak- temelde üçe ayrılmaktadır. Ancak bu konuya baktığınız yer neresi olursa olsun bu konuma göre bir akıl yürütülmesi şarttır. Sırasıyla üç bakış açısının da doğru olduğunu kabul edecek ve her birini bir sorgulamaya davet edeceğiz. 

Lütfen birazdan okuyacağınız soruları whataboutism yöntemine başvurmadan cevaplamaya çalışın. Türkçedeki en sevdiğim karşılığı "Neredeydinizcilik" olan bu demagoji yöntemiyle muhtemelen daha önce  karşılaşmışsınızdır. Mesela A kişisinin yaptığı yanlışı eleştiren B kişisine şunu söylemek bir "whataboutism" örneğidir: "Benzer yanlışı C kişisi yaparken neredeydin, neden onu eleştirmedin?" Benzer örnekleri siz de arayıp bulabilirsiniz.

Bence Sovyetlerden miras kalan bu "Neredeydinizcilik" yöntemi; ülkemizde sağlıklı bir tartışma kültürü, dolaysıyla sağlıklı bir ilerleme olmamasının temel nedenlerinden biridir. Unutmayın ki muhatabınızın yanlışı veya ikiyüzlü olması sizin yanlışınızı “doğru” yapmıyor, özellikle de insanlara doğru yolu göstermek gibi bir iddianız veya bu iddiaya sahip bir dininiz varsa. Önemli olan, yapan kim olursa olsun doğruya "doğru", yanlışa da "yanlış" diyebilmektir. Şimdi sorgulamalara geçelim.

A. Cemaat ve Gülen darbenin dışındadır.

Bu bakış açısına sahip olanların genellikle cemaat mensupları olduğunu söyleyebiliriz. Bu kişilerin ezici çoğunluğu, 15 Temmuz öncesi dönemde gerek askeriye gerekse de diğer kurumlardaki cemaat kadrolarının -en azından- varlığından haberdar. O kadrolarda çalışan insanların “kutsi bir vazife” ile orada bulunduklarına inanıyorlar. Eğer siz de bu görüşe sahipseniz kendinize şu soruları sormanızın faydalı olacağı kanaatindeyim: 

1. “Bu kutsi vazife sahibi insanların o kadrolarda bulunma nedenlerinden biri de ‘din düşmanları’nın olası bir darbeye kalkışması durumunda onları engellemek değil midir?”

2. “Bu insanlar, cemaat dışından bazı insanların -başarısızlık durumunda cemaatin üzerine yıkacak şekilde planladığı- darbe girişimini haber alıp engel ol(a)madıysa bu durumda en hafif tabiriyle görevlerini ihmal etmiş olmazlar mı?”

3. “Bu insanlar böyle ölümcül bir hata yaptılar ise bu insanları zamanında o kadrolara yönlendirenler cemaatin mevcut durumundan doğrudan sorumlu değil midir?”

4. “Halihazırdaki durumdan doğrudan sorumlu olan bu kişiler kimdir ve bugün nerededir? Gülen, takipçilerine bu büyük kötülüğü yapan sorumluları bulup ifşa et(tir)mediğinden dolayı sorumlu değil midir?”

5. “Bu sorulara verdiğiniz cevaplar doğrultusunda siz bugün neler yapıyorsunuz?”

B. Cemaat, Gülen’in iradesi dışında darbeye dahildir.

Cemaatin gerek içinden gerekse de dışından kayda değer sayıda insan bu bakış açısına sahip. Bu kişiler cemaat içindeki küçük bir grubun Gülen’in iradesi dışında farklı saiklerle darbeye kalkıştığına inanıyor. Bu saiklerin oldukça değişken olduğunu söyleyebilirim. Kimi bu darbeci grubun önceden MİT tarafından devşirildiğine inanıyor, kimi Kemalistler gibi bir başka grup ile işbirliği yaptığına, kimi de bu grubun tamamen kendi kafasına göre hareket ettiğine. Saik ne olursa olsun eğer siz de bu düşünceye sahipseniz aşağıdaki soruları kendinize sormanızda yarar olduğunu düşünüyorum:

1. “Eğer darbeye kalkışanlar, Gülen’in iradesi dışında bir saikle hareket etmiş ve sonucunda cemaatin alnına böyle bir lekeyi sürmüş ise cemaatin mevcut durumundan doğrudan sorumlu değil midir?”

2. “Cemaat ve Gülen, kendilerine bunu yapan kişileri ve yöneticilerini neden daha ilk günden ifşa etmemiştir? Halen ifşa edil(e)meyen bu isimler bugün nerede yaşamakta ve ne yapmaktadır?”

3. “Bu sorumlulardan kamuoyunca bilinen bazılarının Gülen ve cemaat ile bir ortak geçmişlerinin olup olmadığını hiç araştırdınız mı?”

4. “Günümüzdeki adaletsiz uygulamaların da nedeni olan bu gibi sorunları yüksek sesle dillendirmek için şahsi bir sorumluluk hissediyor musunuz? Ya da bunları dillendirmediğiniz için bugünkü durumdan -bu veya öbür dünyada- bizzat sorumlu tutulma ihtimalinizi hiç düşündünüz mü?”

5. “Bu sorulara verdiğiniz cevaplar doğrultusunda siz bugün neler yapıyorsunuz?”

C. Cemaat, Gülen’in iradesi ile darbeye dahildir.

Bu bakış açısına sahip insanlar iktidardan muhalefetine oldukça geniş bir toplumsal yelpazede yer alabiliyor. Onlara göre Gülen ve bir kısım takipçileri kendi iradeleri ile darbenin içindedir. Bu görüşün sahipleri bence kendilerine şu soruları mutlaka sormalıdır:

1. “FETÖ’nün silahlı terör örgütü niteliği düşünüldüğünde, elinde silah olanlar ve bunlarla irtibatlı olan yöneticiler haricinde bulunan tüm cemaat mensuplarına doğrudan silahlı terör örgütü üyeliği veya yöneticiliğinden ceza verilmesi adil midir?”

2. “Silahla veya elinde silah olanlarla hiçbir alakası olmayan ancak yine de bir veya birden fazla suça (soru çalma, tehdit, evrakta sahtecilik vb.) karışmış insanlara daha en baştan silahlı terör örgütü üyeliği veya yöneticiliğinden ceza verilmesi ne kadar adil?”

3. “Eğer bunlar adil ise medyada ‘3. sayfa haberi’ diye tabir edilen fiillerin faili birçok insana, anayasanın eşitlik ilkesini açıkça ihlal edecek şekilde verilen tutuksuz yargılama kararları ortadayken yaşlı, hasta, bebekli veya hamile FETÖ tutuklularına yapılan uygulamalar ne kadar adil?”

4. “Adalete giderek artan bir oranda güvensizlik duyulmasına neden olan bu gibi uygulamalar sonucunda mevcut veya gelecek nesillerde silahlı/silahsız tepkiler oluşabilir mi?”

5. “Eğer oluşursa bu tepkilerin sorumlusu kimlerdir? Sorumlulukta doğrudan/dolaylı payınız olabileceğini düşündünüz mü?”

6. “Bu sorulara verdiğiniz cevaplar doğrultusunda siz bugün neler yapıyorsunuz?”

Özetlersek; eğer cemaat tümüyle darbenin dışında ise cemaat ve Gülen darbeyi ve sonrasında cemaate olacakları engellemeyi beceremeyen sorumluları neden dile getirmiyor? Yok eğer cemaatten bir grup, Gülen’in iradesi dışında darbeye kalkışmış ise cemaat ve Gülen kendilerine bu kara lekeyi süren sorumluları neden dile getirmiyor? Yok eğer Gülen, kendi iradesiyle darbenin içinde ise cemaatin takipçilerine doğru tepki verdiğinizden emin misiniz? Eğer atladığım bir bakış açısı veya soru varsa lütfen siz tamamlayın.

Duam odur ki dost-düşman herkes “adalet” dendiği zaman sizi göstere. Bayram o bayram ola. 

-Yavuz Er