Akvaryumdaki Balık

‘Bir başkadır’ dizisi bir yoruma göre neyin başka olduğunu izleyene bırakırken, diğer yorum ise cümlenin devamının olmadığı, yani cümle bu şekilde bitiyor. İki yorum da gayet ikna edici olsa da beklentilerin aksine dizinin hiçbir yerinde “Bir başkadır benim memleketim” şarkısı çalmayarak bunu iddia edenlere, kibar bir şekilde cık diyor, çünkü birbirinden çok farklı hayat tarzını benimseyen kesimlerin yaşamış olduğu  toplumsal bunalım artık herhangi bir kalıba sığ(a)mıyor. Varoluşsal krizi izleyicisini terapi eder gibi hiç aceleye getirmeden sunuyor yönetmen. Türkiye'deki farklı toplum sınıflarının röntgenini çeken çok gerçekçi bir yapıt ile karşı karşıyayız. Bir çok ülkede ilk 10’da olması ve laik kesimin yoğun kullandığı ekşi'deki yorumlarda tartışıldığını okumak umutlandırdı beni. Kendini bir akvaryumda hisseden eğitimli laik Türk rolünü oynayan Peri tanıştırıyor seyirciye ‘akvaryum’ kavramını. Genelde mahalle deriz ancak akvaryum benzetmesini seneler önce ilk duyduğum kişi ise Bekir Ağırdır. Bekir Ağırdır Türk toplumunun günümüzde ne olduğu hakkında en iyi tespitleri paylaşan okur yazar, belkide açık ara. Türkiye'deki toplumsal kümecikleri gerek gelir, gerek oy, gerekse hayat tarzı olarak sınıflandırıp bunlara akvaryum benzetmesi yapıyor kendisi ve çalıştığı kurum. Hatta hızını alamayıp Türkiye'yi bütünüyle bir akvaryuma benzetiyor TEDx konuşmasında. Ağırdır’ın aklımda kalan başka bir tespiti de bizim toplumun farklı kesimlerinin bir ütopya ihtiyacı olduğu ve bunun zorunluluğu. Farklı kesimlerin ortak kesiştiği değerler kümesi de diyebilirim buna.

Konunun bana bakan kısmına gelmem gerekirse, dizide Meryem gibi konuya gir(e)meyerek lafı dolandırdım, çünkü bilinç altımda kaçınıyorum yaşananları paylaşmaktan. İstanbul'un en iyi lisesinden birinde okuyordum, sınıf birincisiyim, bütün çözül(e)meyen sorular bana getiriliyor. Bir kız var, en çok o soruyor, Bulgar göçmeni, şekil şemal o biçim, baktım duygularım depreşiyor. Ama bir sorun var. O bizim akvaryumdan değil. Doğduğu toprakları, Bulgaristan'ı Müslüman Türk olduğu için terk etmesi bile onu benim nazarımdan yeterince kabul edilebilir yap(a)mıyor. Muhafazakarım ya karşı cinsle iletişim zayıf, hatta yok denecek düzeyde, onun için konuşamıyorum. Ben de bir mektup yazdım, biz ayrı dünyaların insanıyız, beni meşgul etme diye ve verdim mektubu, evde aç okursun dedim.

FEM dershanesinde derece sınıfındayım. Yarış atı gibiyiz hepimiz. O kız, Atatürkçü'lerin tercih ettiği Uğur dershanesine gidiyor. İşin ilginci benim de cemaat ile temasım birçokları gibi dersanede başladı (ilk başlarda hükümetin devlet içi paralel yapılanmayı eğer mümkünse kavgasız devre dışı bırakmak için, cemaatin insan kaynakları olan dershaneleri kapatmak için girişimi gayet bilinçli bir hareketti, bu istihbaratı Kemalettin Özdemir’in verdiği konuşuldu). Muhafazakar çevreden geliyorum ama yinede FEM için çok olumlu bakmıyorlardı benim geldiğim kesimde. Çünkü the cemaat diğer muhafazakar kesimden gelen işine yarayacak en iyilerini kendilerine devşiriyordu, onun için. Demek istediğim, akvaryumların içinde küçük akvaryumcuklar var ve bunlarda birbiri ile rekabet ediyorlar. Uzun lafın kısası platonik kaldı duygularım ve hikayem, çünkü biz farklı akvaryumlardandık ve ortak bir ütopyada buluşamadık.

"Aşkımı bir sır gibi senelerce sakladım
Geceleri rüyâmda ismini sayıkladım"

Bundan öncesinde, kendi hayat tarzımı hakikatin ta kendisi ve olması gereken olarak algılıyordum ve bilinç altımda ‘bir başkadır bizim akvaryum’ diye inanıyordum. Daha da vahimi, inandığım görüşe şu an hayat hakkı verilmiyordu ve eğer verilirse o zaman cennet gibi olacaktı bu hayat. Kendime gür bir sesle söylemek istiyorum, ne benim ne senin akvaryumun tek başına üstün. Hepsinin artıları ve eksileri var. Nasıl bir renk başka renge üstünlük taslayamazsa, birlikte olunca renkli bir hayat sunabiliriz. Sizce de öyle değil mi?

-Akvaryumdaki Balık

Ek bilgi: Bir başkadır dizisinin farkli dinlerde ve coğrafyalarda çekilmiş benzerleri var. Benim aklıma gelenler; Roots (Kökler), A Separation (Bir Ayrılık), This evening (Bu akşam), Unorthodox ve Shtisel (Bunlar gerçekten çok iyi baska varsa yorumlarda paylaşabilirsiniz)