Ulan Hepimiz Oradaymışız!

Öyle çok fazla geriye gitmeye gerek yok. 21 Nisan 2016’da yani 15 Temmuz darbe girişiminden sadece üç ay önce çok da hazzetmediğim bir adam olan Fuat Uğur, Türkiye Gazetesinde “Cemaatçi askerlere son uyarı: Tavuk ‘tar’da sayılır!” diye bir yazı yazmıştı. Yazıda açıkça darbe ve benzeri bir gayrimeşru, sansasyonel ve kahpece bir eyleme hazırlanan cemaatçi klikten haberdar olunduğu, tam da böyle bir şey yapmalarının beklendiği, tevessül ederlerse devletin tepelerine çökeceği o kadar açık yazıyordu ki. 

Bu yazıda ima edilen fikirlere tekabül eden yaşadığım bazı hatıralarım var. Bunlardan bende iz bırakan bazılarını yazmalıyım diye düşündüm. Çünkü hala dünyada safça veya ahlaksızca “bu işin içinde bir iş var ‘the cemaat’ hayatta böyle bir şeye tevessül etmez”ciler var. 

Liseden beri arada bir arkadaş grubu olarak görüştüğümüz eski bir belletmen abimiz vardı. Bizim gibi ne İsa’ya ne Musa’ya yar olmuş, kâh maklube toplantılarında mavra yapan kâh siyasetçilik oynayan ya da devlette bilmemne uzmanı gibi sıfatlarla iyi kötü bir memuriyet elde etmiş veya kendi çapında ticaretle meşgul derbeder bir gruba kendi ısrarıyla sohbet toplantısı yapmaya çalışırdı. Belli bir düzeni ve sıklığı olmayan bu görüşmelerde bu abimiz için amaç belliydi: Kolej mezunu bir grup parlak çocuğu başıboş bırakmamak ve “the cemaat” hinterlandında tutmak. Bizim içinse amaç öncelikle eski arkadaşlarla bir araya gelmekti. Birkaç kökten yetişmiş mensup haricinde sohbette bamteli seyretmek veya kitap okumak, kimsenin hedefleri tutturamadığı çeteleler tutmak gibi eylemleri çok da umursamıyorduk. Abimiz o kadar ısrarcıydı ki sair zamanlarda zaten toplanan ve yiyip içip sohbet eden bir grup olarak neyse arada bir de böyle toplanalım bari modunda görüşüyorduk. Aslında birçoğumuz yaşanan itiş kakıştan huzursuzduk. Böyle bir atmosferde cemaat soslu buluşmalar çoğumuzu rahatsız ediyordu. Fazlasıyla siyaset konuşulan ve aramızdan bazılarının “ama”lı “fakatlı” itiraz cümlelerinden abimizin oldukça rahatsız olduğu görüşmelerdi. Hatta birçok toplantıdan sonra balkonda sigara seanslarında abimizi ve cemaati eleştiriyor gidişat iyi değil diyorduk. Aslında siyasal İslamcı ya da Ak Partili de değildik. Ak Parti’yi de yaptıkları veya yapamadıklarıyla yerden yere vurduğumuz oluyordu. Hasılı tam araftaydık. 

Bu toplantılardan birinde -2016 yılının bahar aylarında yani 15 Temmuz’dan yine birkaç ay önce- bu abimizin kurduğu cümleyi hiç unutmuyorum: “Merak etmeyin arkadaşlar Temmuz’da çok şeyler değişecek”. Gizem yapmayı, derinlerden bilgi sahibi olduğunu ima etmeyi fazlasıyla severdi. Ayrıca daha önce de 2014 yerel seçimlerinde Ak Parti’nin %28 gibi bir oy alacağını söylemişti. Ben de “Abi yapmayın biraz siyaset biliyorsam söylediğiniz şey sadece temenniden ibaret, bir miktar oy kaybı olabilir ama bu ülkede insanların oy verme motivasyonları farklıdır Ak Parti bu seçimin kesin galibi olacak” dediğimde muhtemelen bana çok kızmıştı. Nitekim Ak Parti 17/25’ten hemen sonraki o seçimin net galibiydi. Tahminleri ya da kehanetleri (hususi’lerin istihbaratıyla kirlenmiş “the cemaat” gaybından bildirilenleri) o ana kadar hiç tutmadığı için Temmuz’da çok şeylerin değişeceğini ifade eden o cümlesini de çok ciddiye almamıştım. Yanılmışım o Temmuz’un 15’inde çok şey değişti. Değişti ama yüzbinlerce insanın hayatını mahveden, son derece bencilce ve yüzlerce cana mal olmuş ve sonuçları ülkenin son 40 yılında herkesin ucundan kıyısından temas ettiği cemaatin etki alanındaki insanlar için cehennemin dünyadaki demosu haline gelen bir yıkım oldu. 

15 Temmuz’un insanların hayatlarını ‘tank’ gibi ezip geçtiği, psikolojilerini alt üst ettiği o travmatik günlerde geriye doğru bir okuma yapmaya başlamıştım. Böyle bir şey nasıl olabilir, bir ülke böyle bir deli gömleğini nasıl giyeri anlamak için gerek yerli gerekse yabancı basını taramaya başlamıştım. Fuat Uğur’un “tavuk tarda sayılır” yazısını da o zaman fark ettim. İlave olarak onlarca yabancı makalede Türkiye’de darbe riski, iç savaş senaryoları veya toplumsal bir çöküşten bahsedildiğini gördüm. Çığırından çıktıklarını düşündüğüm için artık ciddiye almayıp takip etmediğim cemaatin trol benzeri gazetecilerinin “yatakta basacaklar, şafakta asacaklar” veya “Temmuz’da bana uçak bileti alın” tweetlerini de 15 Temmuz’dan sonra gördüm. Çünkü bana anlamsız ve gereksiz bir güç mücadelesinin insanlıklarını kaybetmiş tetikçileri gibi geliyorlardı. Bu nedenle “ben işime bakmalıyım, bana ne kim neyin kavgasını veriyorsa versin, ben taraf olmam, bu bir savaşsa benim savaşım değil” modundaydım. Ama benim savaşım olmamasını çok istediğim “savaş” meğer birileri için çok önemliymiş ve bir ülkenin canını okuyacak kadar büyükmüş. 

Bu kadar olan bitenden sonra bence hiç kıvırmaya, eğip bükmeye gerek yok. Tuzaktı, komploydu falan gibi bahaneleri bırakmanın zamanı geldi de geçiyor. Tuzak ise niye düştün kardeşim diye sorarlar adama. Hani seçilmiştiniz, hani ruhanilerle istişareden istişareye koşuyordunuz. Hani yaşatma ideallerinde altın nesiller yetiştiriyordunuz. Yok efendim darbenin kayıp saatleriymiş, MİT’in devşirme imamlarıymış gibi fazlasıyla mide bulandırıcı aklama mekanizmalarına da gerek yok. Devlet dediğiniz aygıt ne zaman dürüst davrandı ki. Siyaset ne zaman temiz oldu ki. İnsanlık tarihi böyle örneklerle dolu. Önemli olan vicdanınız size ne söylüyor. Kendimize dürüst olalım. Bariz, bile isteye, göz göre göre bir ülkeyi, çoğu şeyden haberdar olmayan, büyük bir kısmı masum ve kandırılmış bir tabanı perişan eden kasıtlı bir işti darbe girişimi. Ve “the cemaat” de buz gibi bu işin içindeydi. Ruşen Çakır Medyaskop’taki bir programında şu minvalde bir şey söylemişti: “Bu kadar istihbarata meraklı bir cemaat için biz bu işte yokuz demelerinin bir anlamı yok. Türkiye’de böyle bir darbe girişimi olduysa cemaat (ya da FETÖ) ya bu işin failidir ya da istihbaratını alıp ses çıkarmayan, yolunu açan tarafıdır. Üçüncü bir ihtimal yok” Ama bugün çok iyi biliyoruz ki ikinci ihtimal bile yok. Faillerden biri belki de en büyüğü. Ne kadar inkâr edilse de durum bu ve ülkede kim iktidar veya muktedir olursa olsun toplumsal hafızada “the cemaat” bir nefret objesi olarak kalacak. 

Kıyısından köşesinden teması olan herkes bu işin içinde “the cemaat”in olduğunu biliyor, seziyor ve hissediyor. Ama kabullenme maalesef zaman alıyor. Bence tabandaki insanların, yas sürecinin 5 aşaması olan inkâr, kızgınlık/öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme safhalarından hangisinde olduğuna karar vermesi lazım. Aksi takdirde zaten şirazeden çoktan çıkmış, adaleti hiç olmamış bir siyasi irade ve devlet aklının dişlileri arasında inim inim inlerken gerçek hayata, makuliyete dönmeleri zor. 

Ezcümle olan her şey gözümüzün önünde olmuş/oldu. Kimimiz taraf olmuşuz görmek istememişiz. Kimimiz umursamamış takip etmemişiz. Kimimiz de her şeyi görmüş ve bizzat desteklemişiz. Fakat bu kahpece sürecin faillerini, the cemaat’in hırstan gözü dönmüş güç meraklılarını, bu süreci “yöneten” devletluları, bilmemnecileri… Onları görüyorduk, kısmen hissediyorduk ve belki de biliyorduk. Fakat moda tabirle parçaları birleştiremedik belki -zihinsel konforumuza halel gelmesin diye- birleştirmedik. Düşünün zurnanın son deliği bir sohbet toplantısındaki dış kapının en gereksiz mandalı bir abimizin bile o Temmuz’da çok şeyler değişeceğini bildiği bir yapıda hala bazıları yas sürecinin “inkar” aşamasında. 

Ne diyelim. Ulan hepimiz oradaymışız işte! 

Subuti