Cemaatin Ateist Olmama Katkısı

Bir gün bir Tanrının olmadığını söyleyeceğim asla aklıma gelmezdi. Kendimi çok inançlı bir insan olarak addediyordum. Risalelerin tamamına yakınını okumuşumdur. Bir kısmını da tevilleriyle birlikte ders olarak okuma imkanına sahip oldum. Taklidi imandan tahkiki imana yükseldiğimi düşünürken nasıl oldu da mürted oldum bu bence başlı başına ayrı bir kitap konusu. 

Nasıl süreçler izledim, nasıl başladı nasıl karar verdim bunları ileride bir gün kitaplaştırmayı düşünüyorum. Bu sorular tek başına bir köşe yazısının konusu olamayacak kadar geniş ve her yönüyle ele alınması gereken bir konu. Başımıza kötülükler geldi, hani Allah bizimle beraberdi diyerek ateist olmuş değilim. Aslına dinle arasına mesafe koyan insanların, yaşadığı şeylerden ötürü değil de kendi sorgulaması sonucu buna ulaştığını bilmemiz lazım. Yani sanıldığı gibi takılıp yollarda kalmış yada dünya hayatının cazibesine kendimi kaptırmış değilim. Hani dini tamamıyla terk ettikten sonra günlük yaşantımda pek fazla değişim olduğunu söylemek mümkün değil. Hatta cemaat çevresinden kendimi soyutladığım için bunun bana dezavantajları dahi oldu. 

Öncelikle şunu belirtmek isterim ki din, tıpkı milletimiz cinsiyetimiz ya da cinsel yönelimimiz gibi bizim kimliğimiz. Bir insanın kimliğini ve aidiyetlerini sorgulaması için elbette bundan dolayı acı çekmiş ya da gadre uğramış olması gerektiğini düşünüyorum. Örneğin politik Kürt bir arkadaşım, kendi kendisine defalarca neden Kürt olduğunu sorduğunu söylemişti. Benim de Müslümanlardan, İslamdan ve İslami düşünceden acı çekmeye başladığım dönemle sorgulamaya başladığım dönemin aynı zamana denk gelmesi elbette tesadüf değil. Fakat şuna eminim ki dindarlar, buna hem Türk yetkilileri hem de Fetullah Gülen de dâhil, benden özür dilese dahi bu tercihim değişmeyecek. 

Kendimi ateist olarak tanımlıyorum. Fetullah Gülen’in kendisinin bu sürecime katkı yaptığını ve bu katkıların kapsamını anlatmaya çalışacağım. Gökhan Bacık’ın Ahval Gidişat programında çok güzel bir tespiti var. Esasen ben bunu dille formülarize edemiyordum fakat varlığını biliyordum. Gökhan Bacık mealen Cemaatin dar kadrosunun totolojik yaklaşımından bahsetti. Yaptığı her işte bir hikmet aramayan kafanın değişim ve dönüşümün önündeki en büyük engellerden biri olduğundan bahsetti. Ben de dedim ki hah işte budur. 30 Mart seçimlerinden önce AKP nin güç kaybedeceğini söyleyen insanlar, istenilen sonuç alınmayınca bunda hizmet açısından çok büyük hayırlar olduğundan bahsetmeye başladı. Bunun aslında tefsir geleneğinin bir sonucu olduğunu düşünüyorum. Aslında tefsir demek Tanrı’nın söylemedikleri üzerinden şunu demiş olmalı ya da şunu anlatmaya çalışmış olmalı diye söylediğini açıklamaya çalışması demektir. Kuran meallerine bakınca pek çok parantezler görürsünüz. Bunlar yazarın ya da mealcinin anlam kaymalarını önlemek için yaptığı küçük ilavelerdir. Yahut peygamberin hayatında yapmış olduğu bir eylemle ilgili olarak ya eylemin hiç var olmadığını savunmak gibi bir abesliğe ya aslında meselenin çarpıtıldığına yada peygamberi haklı çıkaracak nedenlere yönelmek gibi yöntemlere başvurulduğunu görürsünüz. Fetullah Gülen’in, Adil Öksüz’ü tanımıyorum demesi yalanken ve yalan söylemek haram olduğu halde bunu hizmetimiz zarar görmesin, yada daha komiği “Adil’i tanıyamamışız” anlamında söylediğini savunmak da tefsir geleneğinin bir sonucu olduğunu düşünüyorum. 

Konuyu biraz daha açmak istiyorum. Fetullah Gülen ve cemaat stratejik olarak AKP’yi desteklemişlerdi. AKP’nin bir gün kendisine zulmedeceğini öngörememişti. Bu stratejik bir hataydı. Fakat bir cemaatçiye göre“Hocaefendi peygamberle istişare edip kararları o şekilde aldığı için” bu başımıza gelenler yolun kaderidir. Sıradan bir Müslüman Kuran ya da İslamla alakalı bir sorun yaşadığında bunu güvendiği bir din âlimine danışır. Allah kelamında hata olamayacağı için konu tevil edilir. Tıpkı bunun gibi. Yani cemaatin hatalarından ders almaması da tefsir geleneğinin bir sonucudur. 

Güvendiğiniz bir kişinin size yalan söylemesi ya da sizi aldatmış olması hiç azımsanacak bir travma değildir. Çok güvendiğiniz bir kişinin yalan söylediğini ya da yanlış davrandığını görmeniz sizde ona olan güveni sarsacaktır ama onun her söylediğine yalan olarak bakmazsınız. Örneğin güvendiğiniz bir arkadaşınızın size yalan söylemesi o Allah’a inanıyor o zaman ben artık inanmıyorum, o Türk artık ben Türk değilim gibi radikal bir değişime zorlamayabilir. Fakat güvendiğiniz kişi size dininizi öğreten kişiyse onun yalan söyleme lüksü yoktur. Çünkü yalan dinde yasaktır ve söylediği her yalan sizde dininizle ilgili yaralar açacaktır. O kişinin söylediği tek bir tane yalanı bile yakalarsanız, o kişinin Allah’a olan inancını ve kendi inancınızı sorgulamanız kadar doğal bir şey olamaz. Dinini Fetullah Gülen’den, cemaatinden ve kitaplarından öğrenen bir kişi olarak Fetullah Gülen’in Anadolu tabiriyle tek ayaküstünde kırk yalan söylemesi bende dinimi sorgulamaya giden yolu açtı. “O polislerin binde birini dahi tanımıyorum” dediği polislerin Hocaefendi diye tvitler atması Fetullah Gülen’in yalan söylediğinin en büyük kanıtlarından biriydi. Tamam, anladık hiç şahsen tanışmadın ama “Kendi polisleri kendilerine operasyon düzenledi” demek ya da “İlker Başbuğ hapse girince üzüldüm.” demek tevilsiz şartsız yalanın dik alasıdır. 

İnsanın kafası karışınca ilk yaptığı şey temel kaynaklara müracaat etmek oluyor. Bu kapsamda bir abimin de tavsiyesi üzerine Kuran mealini okumaya başladım. Okuduğum meal Ali Ünal’ın tefsirli mealiydi. Normalde 600 sayfa civarı olan Kuran bu kitapla birlikte 1000 sayfanın üzeri bir hacme sığdırılmıştı. Nisa suresinin sonuna kadar okudum. Fakat bunu okumam yaklaşık iki ayımı aldı. Çünkü üzerin düşünüyor, notlar alıyor ve hatta Edip Yüksel gibi klasik İslamdan farklı kişilerin yorumlarıyla bütünleştirerek anlamaya çalışıyordum. (15 Temmuz sonrası kitabı çöpe attım. Dindar insanların bana yaşattığı büyük travmalardan birinin de Kuran’ı çöpe atmak olduğunu belirtmeliyim.) Nisa suresi sonunda İslam bu mu gerçekten diye düşünüp dinden çıkacağım endişesiyle okumayı bıraktım. Cemaatin İslamın öteki yüzünü örtmeye çalıştığını bizzat okuduğum meallerde gördüm. Yani islamın moderniteyle bağdaşmayan yönlerini cemaatten asla duyamazsınız. Zaten diğer İslami kesimin de cemaate yönelttiği en büyük ithamlardan biri de bu değil mi? Yahudilerle ilgili ayetlere çok fazla yer vermeden, islamın ceza-hukuk müesseselerine islamın küçük bir cüzü gibi bakarak moderniteyle bağdaştırmaya çalışması, daha doğrusu bunu fark etmem bende bir inkisara yol açtı. Yani islamın bir hükmünün günümüz dünyasıyla bağdaşmıyor olmasını Fetullah Gülen fark ediyor ve bunu ağzına dahi almıyor. Bu esasen İslama yüzde yüz inanmamak anlamına geliyor. “Allah’ın indirdiği kitaptan bir kısmını gizleyip onu az bir bedel ile değişenler (var ya); işte onlar karınlarına ateşten başka bir şey doldurmuyorlar. Kıyamet günü Allah, onlarla ne konuşacak, ne de onları arıtacaktır. Onlar için elem dolu bir azap vardır.” Bakara 174. 

Kuranı anlayamadığımı düşünüp Risalelere sarılmaya başladım. Okudukça okudum. Kafamı karıştıran her imani hususta açıp baktım ve çevremdeki insanlara da sordum. Risaleler beni tatmin etmedi, Said Nursi’nin olaylara yaklaşım açısını hatalı, dilini de anlaşılmaz buluyorum. Pozitif bilimlerin ne olup nasıl çalıştığını anlamam risalelerden epeyce uzaklaşmama sebep oldu. Risaleler pozitif bilimlerin islamla örtüştüğünü söylese de gerçek bunun tam tersi. Yani risaleler tümden gelimci ve indirgemeci bir anlayışla dünyayı ve evreni anlamaya çalışırken bilimsel metod bunun tam tersini söylüyor. Bilimsel metod tümevarımcı ve kapsayıcı metotları kullanıyor. Hatta esir maddesi gibi konularda risalelerde yazılanlara ve bilimsel gerçekliğe bakarsanız risalelerin çağının modern biliminden dahi geride olduğunu görürsünüz. 

Ateist olmama sebep olan elbette pek çok şey var. Bunlar sadece cemaate bakan yönü. Evrim, ahlak, evrensellik ve özelde Kuran genelde tüm dini metinlerin yapısının ve kendi içlerindeki çelişkilerin ateist olmama sebep olduğunu belirtmek isterim. Fakat ilk kıvılcım elbette Fetullah Gülen tarafından atıldı. Daha doğrusu onun davranışları beni sorgulamaya itti. 

Gelelim ateizmin sonuçlarına. Esasen bu durumdan pek de memnun olduğum söylenemez. Çünkü başta da belirtmiştim din aynı zamanda bir kimlik ve insanın cinsiyet değiştirmeye karar vermesi ne kadar zorsa dinini değiştirmesi de bir o kadar zor. Bundan üç sene önce milliyetçi bir Müslümanken şu anda dinsiz bir dünyalıyım. Bunu bünyem kabul etmedi. Başlarda o kadar zorlandım ki anlatamam. Bunun üstüne eklenen felsefi ve varoluşsal boşluğu da ekleyince yaşamaktan soğudum. Hatta bir ara ölmeyi düşündüm, ama şu an kendimi daha iyi hissediyorum. 

İçinizden bazılar “Yurtdışına çıkınca değişmiş, kendini çok kaptırmış, Allah affetsin” diyebilir. Fakat şunu belirtmek zorundayım. Yurtdışında yaşayan bir Türk eğer Müslüman değilse Müslüman olanlardan iki kat fazla acı çekiyor. Ben bunu bilerek ve isteyerek seçtim. Müslümanlar kendi aralarında dayanışırken ben onlarla görüşmek istemiyorum. Etnik olarak batılı olanlarla da kaynaşmam dil, önyargı, ve ırkçılık nedenleriyle zor. Yalnızım ama bunu ben tercih ettim. Yazının başında da belirtmiştim yaşantımda çok büyük değişiklik olmadı. Sadece fikirlerim değişti. Anlayacağınız ateist olmak bana elbette çok şey kattı ama bir o kadar da götürdü. 

Yine de şunu da belirtmeliyim ki Yurtdışında kendi kendini geçindiriyor olmak yani kimseye minnet etmiyor olmak ve propagandanın etkisinden kendini soyutlayarak karar vermeye çalışmanın elbette etkisi oldu. Yani yurtdışında yaşamanın din değiştirmeme olan etkisi ise şu: Ben artık kimseye ekonomik olarak bağlı değilim, işte tam olarak da bu yüzden özgürüm. Kimsenin kimseye karışmadığı bir ülkede yaşadığım için özgürüm. 

Elbette burada yazdığım pek çok konuyu örneklendirebilirdim ve açabilirdim. Fakat bu yazıyı ekseriyetle Müslümanların okuyacağı düşünülünce örneklendirmelerin okuyucunun kalbini kırıp incitebileceğini düşündüm. O yüzden pek çok konuya yüzeysel olarak temas ettim. 

Halis 
Twitter:@physicistcand